Skip links

KAN RAMA ZIRNAA MISSIONARY-TE PAWIMAWHNA – Biakthansanga Khiangte (L)

Teacher’s Day lo thleng tur ka ngaihtuah a, kan ram zirna intan dan, Missionary-te hmalakna ropui zia ka thinlungah a lian thar hle mai a. Ka han puangchhuak ve hrim hrim teh ang.

Kan rama Missionary hmasa ber – Sap Upa leh Pu Buanga te lo chhuah hma khan Col. T.H.Lewin leh Dr B.N.Saha te chuan Mizotawng zirna lehkhabu an lo siam tawh a; mahse Mizo A, AW, B an siam lova. Sap Upa leh Pu Buanga te January 11, 1894-ah Mizoram-ah an rawn chhuak a; thla hnih vel chauh an awm hnu March 1894-ah Mizo A, AW, B an siam ta mai a ni.

Pu Buanga chuan 15.3.1903-a Sethlun Baptist Biakin-ah A, AW, B an siam dan hetiang hian a sawi: “Hmanah 1894 January 11-ah Mizoram-ah kan lo chhuak a, lawm takin min lo dawngsawng a. Aizawlah inbenbel kan tum a, Aizawl Bawrhsap chuan min tanpui tha viau a, Rahsi zinga fel leh tha bera ngaih Pu Suaka’n Mizotawng min zirtir thin a. Puih kan ngaih zual changa min tanpuitu-ah min hawh tir a. Nakin deuhah chuan Pu Suaka chauh chu tawk lova min hriat sak avangin Pu Thanphunga min tanpui turin an ruat leh a.

“In tawng rik dan hi pitar leh putar te, nula leh tlangval te, Zu hmun zai ri te ngun takin kan ngaihthla thin a. In aw rik dan atangin eng hawrawp nge lehkha kan siam ang tih kan ngaihtuah a. Bengali leh Roman hawrawp kan buk a, Roman hawrawp hi kan hmang ta a ni. School kan han siam a, lehkha la zir ngailo in nih avangin kan huphurh viau a, mahse beisei aiin an thiam chak a, kan lawm hle.

“Lal pakhat phei chu kan school-ah a lo lut ve a, mahse chawlhkar khat chauh a luh hnuah a haw leh ta daih a, chawlhkar khat hnuah lehkha min rawn thawn ta mai a, mak kan ti em em a ni,” a ti. Chu lal chu Mizo zinga ziak leh chhiar thiam hmasa ber chu Khamliana, Lungleng lal a ni. Mizotawng zir hmasa ber te chu Suaka leh Thanphunga te an ni a, anni pawh hian thla khat a ral hmain ziak leh chhiar an thiam hman a ni.

Mission School hmasa ber chu 2.4.1894-ah Aizawl-a Thingpui Huan Tlâng, Sap Upa leh Pu Buang te In kiang lawkah Di In, feet 12 bial, bang chanve chauh nei, lei chhuatin an sa a; a tirah chuan Suaka leh Thanphunga te chiah zirlai an nei a ni.

Pu Buanga sawi danin Mizote puala sawrkar school hmasa ber chu Aizawl-ah 21.8.1898-ah Aizawl Bawrhsap Major Shaekspeare-a’n a hawng a ni. Hemi hma hian sawrkar chuan November 1893-ah sipai fate luhna atan bik Aizawl-ah school a hawng tawh a, 1894-ah Lunglei leh Demagiri (Tlabung)-ah te pawh hawn a ni a; Mizo naupang luh ve an phal lo a ni.

Mizo zinga lehkhathiam hmasa ber Khamliana’n June 16, 1897-ah Kumpinu Lalber hnenah hetiang hian lehkha thawn a ziak: “Hman lai chuan kan ãt em a engma kan hriat loh vangin i khua te kan rûn \hin a, tuna i tirko te Sap in min hrila i chanchin tlem te mi hring thah a thalo te kan lo hre ta a. Tuna chin in hao kan shim taw hang. Tuna zong Padiri Sap kan hnena lo kal a, Pathian lehkha bu te min shiem shak a, anmahni khawngaih takin lehkha te min hril a. Kei mahni tong ziak theihin kan awm ta e, kam lom em em e…” tiin; kar khat chauh lehkha zir ziakah chuan a thiam hle a ni.

Mizorama chhiarpui hmasa ber 1901-ah khan Mizoram-ah Kristian 45 chauh an la awm laiin ziak leh chhiar thiam erawh chu 761 zet an awm tawh a, 736 chu mipa an ni a, 25 chu hmeichhia an ni thung. Mizo zinga lehkhathiam hmasa ber pawl Suaka pawh kha hun rei tak Kristian a ni duh lova; sawrkar hnathawk, lehkhathiam a ni bawk nen Kristian te nasa takin an sawisel thin a. Mahse 1906 Harhna-ah a piangthar a, Kristian-ah inpe-in, Pathian tana a thawh hlawk hle a ni.

Sap Upa leh Pu Buanga te chu Baptist Missionary Society tirhin March 13, 1903-ah Lunglei-ah rawn lut leh a; Serkawn-ah inbengbelin, July 3, 1903-ah chhim lama Missiona School hmasa ber chu Serkawn-ah an din ta a ni.

February 1904-ah Assam Chief Commisioner Sir Bamfield Fuller chuan Mizoram a rawn tlawh a, Aizawl-a Sawrkar School leh Mission School te a tlawh ve ve a. Mission School chu tha a ti hle mai a, Sawrkar School chu khar-a Mission kuta hlan vek a rel ta a. Sawrkar atanga tanpuina pawh Mission School tanpui nan pek tur a ni a, Sawrkar School-a hnamdang zirtirtute pawh Mission School-ah an ruai zui a.

Hmar bialah Honorary School Inspector atan Zosaphluia an ruat a, chhim bialah Honorary School Inspector atan Sap Upa ruat a ni bawk a. Hei hi Mizoram zirna pawhin a that phah hle a, mahse kohhran chuan a enkawl reng theih tak loh vangin Sawrkar kutah zawi zawiin a hlanlêt leh ta a ni.

This website uses cookies to improve your web experience.
Home
Account
Back